وزنامه ايران -  فاطمه احمدزاده / «پرستار اعتياد» عنوان شغلي است که قرار است به فرايند درمان اعتياد در مراکز درماني و کمپ‌هاي ترک اعتياد افزوده شود. اين‌که پرستاران اعتياد تا چه اندازه خواهند توانست در زمينه درمان اعتياد کمک کنند، موضوعي است که مسئولان حوزه بهداشت و درمان و بهزيستي کشور درارتباط با آن حرف‌هايي دارند که خواندني است.
اعتياد بيماري است يا ناهنجاري؟ معتاد بيمار است يا فردي با ويژگي‌هاي ضد اخلاقي؟ اين پرسش بيش از يک دهه عمر دارد و البته هرچه پيش آمده‌ايم رنگ بيماري بر ناهنجاري غلبه يافته و پديده پرستار اعتياد هم در همين راستاست.
چندي پيش بابک دين پرست معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌هاي مردمي ستاد مبارزه با مواد مخدر آخرين آمار رسمي اعتياد را در اختيار رسانه‌ها قرار داد. بر اساس اين آمار يک ميليون و 325 هزار معتاد در کشور داريم. 37 درصد مصرف‌کننده‌هاي مواد مخدر تحصيلکرده و دانش آموخته‌اند. 22 درصد از اين جمعيت ليسانس و 15 درصد بالاتر از ديپلم هستند. آمار ديگر حاکي است 3056 نفر در سال 90 بر اثر سوء مصرف موادمخدر مرده‌اند و نگران‌کننده‌تر از همه اين‌که زنان در اين سال‌ها به سمت اعتياد و به ويژه اعتياد صنعتي يا مصرف کراک و شيشه، گرايش بيشتري داشته‌اند. در اين ميان آمارهاي غيررسمي نيز هست که جمعيت معتادان را چندين برابر اعداد و ارقام رسمي برآورد مي‌کند. درواقع جمعيت يک ميليوني بسيار رقم خوشبينانه‌اي به نظر مي‌رسد. به‌علاوه اگر افراد خانواده معتاد را نيز به عنوان آسيب ديده‌هاي اجتماعي در نظر بگيريم و از طرف ديگر اعتياد را زمينه ساز بسياري از ناهنجاري‌ها، آنگاه اعتياد نه يک معضل بلکه بحراني ملي با اولويت‌هاي ويژه خواهد بود.
کارشناسان اين حوزه بر اين موضوع اتفاق نظر دارند که معتاد بيش از آن‌که جسمش دچار اختلال شده باشد روانش تحت تاثير قرار گرفته و لازمه درمان آن نيز ارائه راهکارهايي با رويکرد روحي و رواني است. براين اساس يکي ازشيوه‌هايي که به تازگي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي در صدد اجراي آن برآمده است، تربيت «پرستار اعتياد» با هدف درمان تخصصي معتاد است. هر چند تا اجرايي شدن اين آرمان راه طولاني درپيش دارد اما طرحي است که اگر مورد ارزيابي جدي و کارشناسي قرار بگيرد، بسيار مؤثر واقع خواهد شد.
به گفته دکتر شريف مقدم معاون فرهنگي اجتماعي سازمان نظام پرستاري، در حالي که کشور با کمبود قابل توجه پرستاران در بخش‌هاي مختلف روبه‌روست اما وجود چنين پرستاراني با هدف درمان اعتياد در مراکز خاص درماني، امري است مبارک که بايد مغتنم شمرده شود.
وي مي‌گويد:‌ پرستاران با دريافت مدرک کارشناسي عنوان پرستار جنرال را دريافت مي‌کنند و در هر بخشي مي‌توانند فعاليت داشته باشند و مي‌توانند با همين مدرک در زمينه پرستاري اعتياد هم فعاليت کنند. هر چند در حال حاضر در دنيا به اين شکل است که براي تربيت پرستاران متخصص که در اورژانس، ICU، CCU و از اين قبيل حوزه‌ها فعاليت دارند، کارشناس پرستاري بايد تا سطح کارشناسي ارشد ادامه تحصيل دهد و دوره 2 ساله تخصصي را نيز بگذراند.
شريف مقدم معتقد است:‌ در ارتباط با پرستار اعتياد فرد براي تخصص در اين زمينه بايد حداقل يک دوره 6 ماهه با موضوع دريافت تخصص‌هاي لازم براي پرستاري از معتاد را بعد از مدرک کارشناسي بگذراند و يا ممکن است در يک دوره 2 ساله، پرستار با دريافت مدرک کارشناسي ارشد بتواند در زمينه پرستاري اعتياد تخصص لازم را پيدا کند.
معاون فرهنگي اجتماعي سازمان نظام پرستاري در پاسخ به اين‌که پرستار اعتياد بايد به لحاظ حرفه خود داراي چه مشخصه‌هاي خاصي باشد؟ مي‌افزايد:‌ از آن جايي که بيماران اعتياد مشکلات‌شان بيشتر جنبه رواني دارد، بنابراين بايد پرستار ويژه اعتياد در اين راستا در زمينه مددکاري، روانشناسي و روانکاوي مراتبي را بگذراند تا بتواند در مسير درمان بيمار مبتلا به اعتياد موفق عمل کند.
وي مي‌گويد:‌ ابتلا به بيماري اعتياد اغلب عوامل شناخته شده‌اي دارد. به‌طور معمول کساني که دچار افسردگي هستند و يا افرادي که مشکلات اجتماعي دارند و يا در محيطي زندگي مي‌کنند که ناهنجاري اجتماعي در آن وجود دارد به سمت اعتياد مي‌روند. بنابراين پرستار اعتياد بايد بيش از هر تجربه ديگري بتواند در اين زمينه به بيمار ارائه خدمت دهد تا بيمار بتواند اعتياد خود را ترک کرده و در کمال سلامت جسمي و رواني به جامعه برگردد.
براين اساس امان‌الله قرايي مقدم جامعه شناس، تربيت «پرستار اعتياد» را يک قدم مثبت در زمينه درمان اعتياد مي‌داند:‌ وجود چنين پرستاراني به درمان اعتياد کمک شاياني خواهد کرد چون بيماري که دچار اعتياد شده، به مراقبت روانشناسانه و مددکاري بيش از هر چيز ديگري نياز خواهد داشت. بنابراين اگر پرستاراني که با اين هدف قرار است ارائه خدمت دهند در رشته‌هاي مددکاري و روانشناسي تجربه لازم را کسب کنند و همچنين به لحاظ پزشکي قدرت تشخيص چگونگي استفاده دارويي را دارا شوند مؤثر خواهند بود.
وي مي‌افزايد:‌ مشاوراني که در حال حاضر در زمينه درمان اعتياد فعاليت دارند در واقع در زمينه بهداشت معتادان تجربه‌اي تخصصي ندارند. بنابراين حضور چنين پرستاراني بسيار به مسير درمان معتاد کمک خواهد کرد. هرچند اين اعتقاد وجود دارد که نبايد منتظر باشيم همه معتادان ترک کنند. چرا که حدود 70 درصد از معتادان بازگشت دارند. اما روشي که وزارت بهداشت در تربيت پرستار اعتياد در نظر دارد بسيار پسنديده و راهگشا خواهد بود، به‌طوري که نه تنها مسير دشوار ترک اعتياد را آسان مي‌کند، بلکه به روش علمي و تخصصي نزديک خواهد کرد. البته به شرط آن‌که در همه مراکز درماني ترک اعتياد از اين پرستاران بتوانيم بهره ببريم و مختص به مراکز خاصي نباشند.
از آنجايي که در زمينه ترک اعتياد سازمان بهزيستي به عنوان يکي از پايه‌هاي اصلي اين فرآيند فعاليت دارد، اين موضوع از سوي رئيس سازمان بهزيستي نيز پيگيري شد. براين اساس دکتر همايون هاشمي رئيس سازمان بهزيستي نيز وجود پرستار اعتياد را در کمپ‌هاي ترک اعتياد راهي به سوي موفقيت برشمرده، مي‌گويد:‌ ما از هر طرحي که در راستاي توسعه پيشگيري و درمان اعتياد باشد حمايت مي‌کنيم. مطمئن هستيم وزارت بهداشت با توجه به قابليت‌ها و تجاربي که در زمينه درمان دارد طرح وزين و قابل قبول با مباني علمي تأييد شده ارائه خواهد داد.
به گفته وي به نظر مي‌رسد سازمان بهزيستي در راستاي پيشگيري از اعتياد حرف‌هايي براي گفتن دارد و بزودي فاز سوم کارگاه رسانه‌هاي اعتياد و شيشه را آغاز خواهد کرد. اما اجراي چنين طرح‌هايي نيز به بهزيستي در فرآيند درمان معتاد کمک خواهد کرد.
رئيس سازمان بهزيستي کشور با بيان افزايش 4 برابري کمپ‌هاي ترک اعتياد در کشور ادامه مي‌دهد:‌ اواخر سال 91 کمتر از180 کمپ ترک اعتياد در کل کشور فعاليت داشته‌اند. در حالي که اين تعداد در حال حاضر به بيش از 700 کمپ رسيده است. ما در سازمان ادعا مي‌کنيم همه اين کمپ‌ها برابر ضوابط قانوني اداره مي‌شوند و حضور متخصص روانشناس و مشاور جزو ضروريات فعاليت کمپ‌ها به شمار مي‌آيد. بنابراين معتقدم «پرستار اعتياد» بايد زير نظر پزشک درمانگري که در کمپ‌ها حضور دارد، فعاليت داشته باشد. پرستاران اعتياد نمي‌توانند مستقل عمل کنند. دراين صورت است که در درمان اعتياد مي‌توان يک قدم به جلو حرکت کرد و اميدوار بود.
به هر ترتيب لزوم وجود اشخاص متخصص در انواع زمينه‌هاي بهداشتي و درماني بي‌ترديد راهگشاي حوزه سلامت خواهد بود و آنچه در زمينه درمان اعتياد بايد مد نظر قرار بگيرد اين است که معتاد بار ديگر به اعتياد روي نياورد. لازمه اين مهم نيز پرداختن به مواضع روانشناختي است که در تربيت پرستار اعتياد بايد بيش از پيش مد نظر مسئولان قرار بگيرد.  //
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: